الف- جرایم زیست محیطی علیه اجزای جاندار محیط زیست……………………………………………………………………….. 26
ب-  جریم زیست محیطی علیه اجزای غیر جاندار محیط زیست…………………………………………………………………… 26
ج- جرایم زیست محیطی مشترك…………………………………………………………………………………………………………………. 26
بند سوم: جرایم علیه محیط زیست در نظام حقوقی ایران و اسناد بین­المللی…………………………………………………….. 27
الف-  جرایم علیه محیط زیست در نظام حقوقی……………………………………………………………………………………………. 28
ب- جرایم علیه محیط زیست در اسناد بین­المللی………………………………………………………………………………………….. 30
مبحث دوم: اهمیّت محیط زیست از منظر آموزه­های گوناگون……………………………………………………………………….. 31
گفتار اول: در دیدگاه حكمت متعالیه و دین اسلام………………………………………………………………………………………….. 31
بند اول: دیدگاه حكمت متعالیه………………………………………………………………………………………………………………………. 31
الف- نظریه وحدت هستی در حكمت متعالیه………………………………………………………………………………………………… 32
ب- حیات طبیعت در حكمت متعالیه ……………………………………………………………………………………………………………. 33
ج- حشر طبیعت در حكمت متعالیه………………………………………………………………………………………………………………. 34
بند دوم: دیدگاه دین اسلام…………………………………………………………………………………………………………………………….. 35
الف- قرآن كریم……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 36
ب- عقل………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 39
ج- سنت …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 41
د- اجماع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 45
گفتار دوم: در دیدگاه فلاسفه و ادیان غیراسلامی……………………………………………………………………………………………. 47
بند اول: دیدگاه فلاسفه………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47
الف- فلسفه اخلاقی انسان گرا………………………………………………………………………………………………………………………. 48
ب- فلسفه اخلاقی طبیعت گرا………………………………………………………………………………………………………………………. 49
بند دوم: دیدگاه ادیان غیراسلامی…………………………………………………………………………………………………………………… 49
الف- یهودیت………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 50
ب- مسیحیت……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 50
ج- زردتشت………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 50
د- هندوئیسم………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 51
فصل دوم: عوامل جرم زا، پیشگیری و اهمّیت آن…………………………………………………………. 51
مبحث اول: مفهوم عوامل جرم زا واهمّیت آن………………………………………………………………………………………………… 52
گفتاراول: تعریف عامل و انواع آن…………………………………………………………………………………………………………………. 52
بند اول: تعریف عامل جرم زا و فرق آن با عناوین مشابه………………………………………………………………………………. 53
الف- تعریف عامل جرم زا……………………………………………………………………………………………………………………………. 53
ب- فرق عامل با سایر عناوین………………………………………………………………………………………………………………………. 53
1- علّت……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
2- سبب……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 53
3- انگیزه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 54
4- شرط……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 54
بند دوم: انواع عوامل جرم زا…………………………………………………………………………………………………………………………. 54
الف- عوامل فردی (درونی)………………………………………………………………………………………………………………………….. 54
ب- عوامل بیرونی (اجتماعی)………………………………………………………………………………………………………………………. 55
1- عوامل اجتماعی شخصی………………………………………………………………………………………………………………………….. 56
2- عوامل اجتماعی عمومی…………………………………………………………………………………………………………………………… 56
گفتار دوم: اهمیت شناسایی عوامل و فرایندهای جرم زا…………………………………………………………………………………. 57
بند اول- درمان بزهكار به جای انتقام جویی………………………………………………………………………………………………….. 58
بند دوم- استحكام بخشیدن بنیان جانواده………………………………………………………………………………………………………. 58
بند سوم- فراهم كردن محیط های سالم…………………………………………………………………………………………………………. 59
مبحث دوم: پیشگیری از جرم و اهمیّت آن ……………………………………………………………………………………………………. 59
گفتار اول: مفهوم پیشگیری از جرم و انواع آن………………………………………………………………………………………………… 59
بند اول: مفهوم پیشگیری از جرم……………………………………………………………………………………………………………………. 61
الف- تعریف عام………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 62
ب- تعریف خاص………………………………………………………………………………………………………………………………………… 62
بند دوم: انواع پیشگیری از جرم در مفهوم خاص……………………………………………………………………………………………. 63
الف- یشگیری اجتماعی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 63
ب- پیشگیری وضعی……………………………………………………………………………………………………………………………………. 65
گفتار دوم: اهمیت پیشگیری ازجرم………………………………………………………………………………………………………………… 67
بند اول: دلایل نظری آن………………………………………………………………………………………………………………………………… 68
الف- پیشگیری در مکتب تحققی و نظریه عقلانی بودن…………………………………………………………………………………. 68
ب- پیشگیری در نظریه‌های جامعه ‌شناسی…………………………………………………………………………………………………….. 69
ج- پیشگیری در نظریه­ی مدیریت ریسک جرم……………………………………………………………………………………………… 69
د- پیشگیری در اندیشه‌های مارکسیستی……………………………………………………………………………………………………….. 70
و- پیشگیری در نظریه‌های جرم‌شناسی واکنش اجتماعی………………………………………………………………………………… 70
بند دوم: پیشگیری از جرم در نظام حقوقی ایران…………………………………………………………………………………………….. 71
الف- پیشگیری از جرم در قانون اساسی………………………………………………………………………………………………………… 73
ب- پیشگیری در سایر قوانین………………………………………………………………………………………… 74
بخش ­دوم: عوامل مؤثردر وقوع جرایم زیست محیطی و راهكارهای پیشگیری ازآن…………….. 75
فصل اول: عوامل مؤثر در وقوع جرایم زیست محیطی………………………………………………….. 77
مبحث اول: عوامل سیاسی وفرهنگی……………………………………………………………………………………………………………… 77
گفتار اول: عوامل سیاسی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 77
بند اول: ضعف­ ناكارآمدی تدابیرنظارتی و­مبارزه باجرایم علیه محیط زیست ازسوی مسؤلان دولتی­وغیردولتی..78
بند دوم: ناكافی، غیرمجرب و آموزش ندیده بودن مأموران حفاظت از محیط زیست……………………………………….. 80
بند سوم: كاستی­ها و خلاء­های سیاستگذاری جنایی………………………………………………………………………………………… 81
بند چهارم: ناهماهنگی میان ارگان­های دولتی در احداث پروژه­ها و طرح­های گوناگون…………………………………….. 83
بند پنجم: وقوع جنگ، انقلاب و كودتا………………………………………………………………………………………………………….. 85
گفتار دوم: عوامل فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 87
بند اول: پدیده مهاجرت و توریسم(گردشگری) …………………………………………………………………………………………….. 88
بند دوم: كم و بی­سوادی………………………………………………………………………………………………………………………………… 90
بند سوم: كوتاهی رسانه و مطبوعات جمعی در تبلیغ و اطلاع رسانی به آحاد مردم………………………………………….. 91
مبحث دوم: عوامل اقتصادی و سایرعوامل…………………………………………………………………………………………………….. 93
گفتار اول: عوامل اقتصادی……………………………………………………………………………………………………………………………. 93
بند اول: بیكاری و عدم اشتغال……………………………………………………………………………………………………………………….. 95
بند دوم: تورم و افزایش قیمت­ها در بازار……………………………………………………………………………………………………….. 96
بند سوم: فقر و عدم توانایی مالی مردم در تأمین مایحتاج ضروری زندگی………………………………………………………. 97
گفتار دوم: سایرعوامل…………………………………………………………………………………………………………………………………… 99
بند اول: عدم آگاهی مردم ازاثرات زیان بار تخریب محیط زیست…………………………………………………………………… 99
بند دوم: تولید، پخش و انتشار مواد  خارجی به اجزای غیرجاندار محیط………………………………………………………… 100
بند سوم:  قاچاق موادسوختی و اثرات بیولوژیكی آلودگی ناشی ازآن………………………………………………………………. 102
بند چهارم: تولید سموم كشاورزی غیراستاندارد و یا استفاده نابه جا از آن………………………………………………………… 104
بند پنجم: عدم مدیریت زباله­های بیمارستانی، ساختمانی و غیره………………………………………………………………………. 105
بند ششم: عدم شناسایی مسؤلیت كیفری اشخاص حقوقی در زمینه جرایم زیست محیطی……………………………….. 107
فصل دوم: راهكارهای پیشگیری از جرایم علیه محیط زیست…………………………………………………………. 109
مبحث اول: راهكارهای ناظر بر عوامل سیاسی و فرهنگی……………………………………………………………………………….. 109
گفتاراول: راهكارهای ناظر بر عوامل سیاسی…………………………………………………………………………………………………… 109
بند اول: پیش بینی و تقویت تدابیر نظارتی و كنترلی ناظر بر حفاظت از محیط زیست……………………………………… 110
بند دوم: ضرورت به كارگیری نیروهای انسانی و مجرب و آموزش دیده………………………………………………………… 111
بند سوم: اصلاح و تقویت سیاست­های جنایی موجود درباره محیط زیست…………………………………………………….. 113
بند چهارم: تلاش برای از بین بردن زمینه­های نا­امنی و نا­آرامی در كشور…………………………………………………………. 115
گفتاردوم: تدابیر ناظر بر عوامل فرهنگی…………………………………………………………………………………………………………. 118
بند اول: سروسامان دادن بر پدیده مهاجرت و توریسم(گردشگری)…………………………………………………………………. 118
بند دوم:  از بین بردن ریشه­های جهل و بی­سوادی…………………………………………………………………………………………. 120
بند سوم: دقت و تلاش گسترده رسانه­های جمعی دراطلاع رسانی عمومی………………………………………………………. 122
مبحث دوم: تدابیر ناظر بر عوامل اقتصادی و سایر…………………………………………………………………………………………. 124
گفتار اول: تدابیر ناظر بر عوامل اقتصادی………………………………………………………………………………………………………. 124
بند اول: اشتغال زایی و از بین بردن ریشه­های بیكاری…………………………………………………………………………………….. 124
بند دوم: ثبات بخشی قیمت­های اجناس و كالاهای ضروری مردم…………………………………………………………………… 127
بند سوم:  در نظرگرفتن حمایت­ها و كمك­های مالی برای افراد نیازمند……………………………………………………………. 128
گفتار سوم: سایر راهكارها……………………………………………………………………………………………………………………………… 130